ORHAN ASENA’NIN “TOHUM VE TOPRAK” PİYESİNİN ŞAHIS KADROSU ÜZERİNE BİR İNCELEME

Orhan Asena, 20. yüzyıl Türk tiyatro yazarlarındandır. Şiirleri ve senaryo çalışmaları da bulunan Orhan Asena, Türk kültür hayatında daha çok tiyatro oyunları ile tanınır. Bu makalede, yazarın “Tohum ve Toprak” adlı piyesinin şahıs kadrosu tahlil edilmiştir. Orhan Asena, “Tohum ve Toprak” piyesinde iktidar tutkusunu, sadakat ve ihanet kavramları çerçevesinde ele almıştır. Bu tiyatro oyunundaki vakalar, Sultan II. Mahmut döneminde geçmektedir. Bu makalede, “Tohum ve Toprak” piyesi, edebî bir metin boyutuyla ele alınmıştır. “Giriş” bölümünde Asena hakkında verilen bilgilerden sonra, piyesteki vakalara altyapı teşkil edecek tarihî bilgilere yer verilmiştir. Kalabalık şahıs kadrosu içinde oyunun dramatik yükünü taşıyan kahramanlar karakterizasyon ve karakter-tip geçişkenliği bağlamında değerlendirilmiştir. Diğer kahramanlar, sadece tipolojik özellikler gösterdiğinden “entrikacı, aydın devlet adamı, statükocu devlet adamı, isyancı, yardımcı tipler” alt başlıkları çerçevesinde ele alınmıştır. Başkahramanla birlikte öne çıkan kahramanlar gelişim/değişim çizgisi, karşıtların birliği, sadakat-ihanet temel kavramları ile kahramanların dağıtımı ölçütleri esas alınarak tahlil edilmiştir. Sıralanan ölçütler çerçevesinde yapılan şahıs kadrosu tahlili, bir sonuca bağlanmıştır.