Dilde Sözcük Ölümü Bağlamında Zazacanın Yitik Kelimeleri

Bugün dünyada konuşulan toplam dil sayısının 5-6 bin civarında olduğu tahmin edilmektedir. Ancak bu dillerden bazıları, aktif konuşanlarını yitirmesi itibariyle, bugün artık kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış durumdadırlar. İşte bu kaybolma tehlikesi yaşayan dillerden birisi de Zazacadır. Nitekim UNESCO’nun hazırladığı Dünya Tehlikedeki Diller Atlası’nda Zazaca, tehlike altındaki diller arasında gösterilmiştir. Bu kapsamdan hareketle çalışmada, Zazacanın dilsel kaybı üzerine yoğunlaşılmaktadır. Daha somut bir ifadeyle çalışma, Zaza dilinden elenen sözcüklere odaklanmaktadır. Çalışma, bir yandan Zazacadaki dilsel kaybın hangi oranda ve hangi alanlarda yoğun olarak gerçekleştiğini tespit etmeye çalışırken diğer yandan dilsel kaybın sosyo-ekonomik ve sosyo-politik nedenlerini ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Çalışmanın alandaki diğer araştırmalardan farklı bir sorun alanına temas etmesi ve aynı doğrultuda saha bulgularıyla desteklenen benzeri bir çalışmaya rastlanılmamış olması çalışmayı özgün kılan hususlar arasındadır. Yöntem olarak çalışmada, nitel araştırma yöntem ve teknikleri tercih edilmiştir. Mülakat ve odak grup teknikleriyle verilerin toplandığı çalışmada analiz tekniği olarak ise betimsel içerik analizine başvurulmuştur. Çalışmada sonuç itibariyle şu bulgulara ulaşılmıştır: Dilsel kaybın kültürel, politik ve sosyo-ekonomik pek çok nedeni söz konusudur, kayıplar birden fazla alanda gerçekleşmiştir. Dilsel bilinç ve buna bağlı olarak kültürel aktarım yetersizdir. Dolayısıyla kayıplar giderek yaygınlaşacağa benzemektedir.