Fars Edebiyatında Hikâye

Lügat manası “bir olayın sözlü veya yazılı olarak anlatılması” olarak ifade edilen hikâye, gerçekleşmiş veya gerçekleşmesi mümkün olayları kişiler, yer ve zaman belirterek bir plan çerçevesinde kısaca anlatılmasıdır. Her çağda örnekleri görülen hikâye en kadîm sanatlardan biridir. Türkçe, Arapça ve Farsça yazılan manzum ve mensur birçok hikâye bulunmaktadır.  Farsça yazılan hikâyelerin kaynağı eski İran hikâyeleri ile Hint, Yunan ve Arap hikâyeleridir. Kelîle ve Dimne, Cevâmiü’l-Hikâyât, Târîh-i Beyhakî, Kâbûsnâme, Çehâr Makâle gibi önemli eserlerde çok sayıda Farsça hikâye bulunmaktadır. Mevlânâ, Nizâmî, Attâr ve Sa’dî gibi meşhur şairler manzum tarzda Farsça hikâyeler yazarak bu alanda maharetlerini göstermişlerdir. Farsça yazılan hikâyeler genellikle tabakât kitaplarında, sûfilerin hallerini anlatan tezkirelerde, keramet ve menâkıb hakkındaki eserlerde, ârif ve sûfîleri terbiye etmek için yazılan kitaplarda yer almıştır. Bu çalışma İran’da yayınlanan Dânişnâme-i Cihân-i İslâm adlı ansiklopedideki "Hikâyet Der Edebiyyât-i Fârsî" adlı maddesinin çevirisinden oluşmaktadır. Söz konusu çalışmada Farsça edebiyatında hikâyelerin geçirdiği serüven ile Farsça söyleyen şair ve yazarların hikâyeleri nasıl ele aldıkları detaylı bir şekilde anlatılmıştır.