AFGANİSTAN-İRAN-TACİKİSTAN DİL VE EDEBİYAT YAZILARI

Kültür, eğitim ve edebiyat tarihimizde önemli bir yere sahip olan Farsçanın öğretimine dair ilk çalışmaların Anadolu Selçukluları zamanında dönemin kültür merkezi olan Konya’da ve Konyalı müellifler tarafından özellikle de Mevlevî şahsiyetler tarafından başlatıldığı görülmektedir. Zamanla ülkenin dört bir tarafına yayılan bu Mevlevîhâneler ve Mevlevî tekkelerinin çoğunda, kuruldukları günden itibaren, yüzyıllarca Mevlânâ’nın Mesnevi’si okutulagelmiş; Mevlevîhâneler, verdikleri Farsça eğitimiyle, içinde bulundukları dönemin koşulları içinde birer yaygın eğitim kurumu gibi çalışmışlardır. Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılıp mirasçısı olan Osmanlı Devleti’nin kurulması ile Farsça Anadolu’daki varlığını devam ettirme imkânı bulmuştur. Tanzimat Dönemine kadar Farsça öğretimi Hâfız-ı Şîrâzî’nin Dîvân’ı, Sadî’nin Bostân ve Gülistân’ı ve Mevlânâ’nın Mesnevî’si gibi kitaplar okutularak ya da Farsça öğretimi için yazılmış Farsça dil bilgisi kitapları, sözlükler ve konuşma kılavuzları üzerinden medreselerde, sıbyan mekteplerinde, camilerde, Mevlevîhânelerde, Dârü’lMesneviler ve konaklarda öğretile gelmiştir.