ADIGE DILINDE SESLER VE KARMAŞIK SESLER ARASINDAKI AYRIM SORUNLARI
PROBLEMS OF DIFFERENTIATION OF SOUNDS AND COMPLEX SOUNDS IN THE ADYGHE LANGUAGE
Makale Yan Taraf
Özet
Bu çalışmanın amacı, Adıge dilindeki (modern Kabardey-Çerkes ve Adıge) karmaşık seslerin bileşiminin ve anlambilimlerinin belirlenmesiyle ilgili sorunları, hem tek bir fonem [y] hem de seslerin bileşiminde, fonetik, semasiyoloji, kelime oluşumu konularını doğrudan etkileyen ve belki de bütün bir etnik grup tarafından dünya algısının tam resmini ortaya çıkarmaya yardımcı olacak şekilde çözmektir. Bununla birlikte makale, iki bilimin kesiştiği noktada sesin anlamını analiz etmeye çalışmaktadır: dilbilim ve fizik. Abhaz-Adıge dil grubu içinde, özellikle modern Kabardey ve Adıge dil grubu arasında, bireysel seslerin anlambiliminin ve ses komplekslerinin içsel rekonstrüksiyon yöntemiyle sınırlandırılmasının belirlenmesi, dilsel topluluklarının döneminin arkaik kök morfemlerini belirlemeyi mümkün kılacak ve belirli bir fonemin anlamını dilin düzleminin dışında analiz etmeye çalışmak, belki de sadece Abhaz-Adıge araştırmalarında değil, genel olarak dilbilimde de disiplinler arası bir yönün gelişiminin bir tetikleyicisi olacaktır. Birçok ünsüzle özgürce bir «koalisyona» giren ve aynı zamanda yoğun postpozisyondan kolayca gelen analiz edilen fonemin [y] anlamını belirlemek mümkün olmuştur ve bunun tersi, Adıge seslerinin olası evrenselleri ve hiyerarşileri hakkında bir sonuca varmayı mümkün kılan aynı ünsüz fonemin hazırlığına taşınmaktadır. Yapılan araştırmanın sonucu, evrensel bir özelliğe sahip olan ve işgal edilen konumdan bağımsız olarak orijinal değerini koruyan [y] 'nin katıldığı ses komplekslerini belirlemenin mümkün olduğudur. Sadece yeni adaylıkların oluşumuna katılmakla kalmaz, aynı zamanda kelimedeki işgal ettiği konumdan da bir bileşeni haline gelen tüm anlamsal yükünü değiştirebilirken, diğer seslerde böyle bir yetenek gözlenmez.